Kapitalizmin Sorunlarını Aşan Bir Şirket Tasarımı İmkânsız mı?
Kapitalizmin nefs–i emmârenin tüm gücünü arkasına aldığı ve kendisini vazgeçilmez olarak dayattığı bir çağda yaşıyoruz. Hemen herkes kapitalizmin nimetlerinden vazgeçmeden zararlarını bertaraf etmeni yolunu arıyor. Bu yollar, sosyalizm gibi yeni bir üretim biçimine geçmekten mevcut üretim biçimini toplumsal kaygılarla uyumlulaştırmaya uzanan geniş bir tayf içerisinde aranıyor. Henüz geçerli, mâkûl ve uygulanabilir bir yolun bulunabildiğini söylemek […]
Bir Asabiyet Olarak Kapitalizm
Günümüzde bir çatı–kavram olarak kapitalizm, hem mefhûm hem de mısdâk olarak herkesin ve her kesimin üzerinde ittifak edebileceği ortak bir anlama sahip değildir. Ancak daha çok iktisadî odaklı bir içeriği muhtevî olduğu söylenebilir. Bu çerçevede, bileşenleri cihetinden, üretim araçlarının özel mülkiyeti, üretim tekniklerinin devamlı geliştirilmesi, araçlar ile tekniklerin birikimli kâr amaçlı işletilmesi, mamullerin geri–dönüşlü sürekli […]
Kapitalist Dünya Görüşü ve İslam
Dünya tarihinin belirli dönemlerinde hâkim olup bir olgu ve süreç haline gelmiş tüm medenî hareketler, insanların arzu ve umutlarını yönetme maharetine sahiptir. Bu mahareti yitirme süreciyle eş zamanlı olarak da dünya üzerindeki etkinliklerini yitirmeye başlarlar. Etkinlik boyutları farklı olsa da bu durum, İslam ve öncesindeki medeniyetler için geçerli olduğu gibi modern Batı medeniyeti için de […]
İslam, Kapitalizm ve Müslümanlar
1. İlkeleri olmayan, omurgasız, ama amaca bağlı rasyonel bir praxis/bilfiil bir varoluş şekli olarak kapitalizmin, ilkeleri olan ve kendisini “usûl”ü ve “erkan”ı üzerinden tanımlayan İslam ile herhangi ortak bir noktası olabilir mi? Bu soru, bir taraftan ilkesi/usûlü olmak ve usûle bağlı olmayı, olmazsa olmaz olarak kabul eden bir yönelişle, her türlü ilkeyi ve dolayısıyla bağlayıcılığı, […]
Görünüş ve Gerçeklik Arasında Kapitalizm
Kapitalizm, son birkaç yüzyıldır üzerinde en çok kalem oynatılmış meselelerden biri. On yedinci yüzyılda Batı Avrupa’dan başlayarak dünyaya yayılan kapitalizm, bugüne gelindiğinde artık ekonomik bir sistem olmanın ötesinde hayatın tüm alanlarına nüfuz etmiş bir zihniyet olarak karşımıza çıkıyor. Ortaya çıktığı andan itibaren sürekli gelişerek değişmesine ve bugün yepyeni formlar kazanmasına rağmen, tüm dönüşümlerine eşlik eden […]
Açık Oturum: Kapitalizm
Üçer: Bismillahirrahmanirrahim. Dergimizin bu sayısını kapitalizme ayırıyoruz. Sınır tanımayan bir kâr hırsı olarak kapitalizm, iktisadî bir sistem olmanın ötesinde ahlâktan siyasete, toplumsal ilişkilerden bireysel psikolojiye kadar sirayet eden bu–dünyacı bir toplumsal mantık. Bugün küre ölçeğinde yaşanan çok az dönüşüm, bu toplumsal mantıktan ve onun işleyiş biçimlerinden bağımsız bir şekilde anlaşılabilir. İster soyut olarak insan, toplum, […]
Yeni Sayı | Dünya (Sayı 16)
Ütopyadan Geriye Ne Kaldı? Hiçliğin Ortasında Mutluluk Adası, Kutsallığı Kalmamış Aden Cenneti Deniz Kurtyılmaz ile Söyleşi
Dursun Çiçek: Deniz Kurtyılmaz, modern felsefî düşünceyi daha çok ütopyalar bağlamında ele alan, konuşan, düşünen, yazan bir akademisyen olarak tanınıyor. Akademik hayatına sinema üzerine yaptığı çalışmalarla devam eden Kurtyılmaz’ın sinema ve felsefe ilişkisine dair pek çok yazısı mevcut. Kasım Küçükalp danışmanlığında ütopya ve modern düşünce ilişkisine dair hazırladığı tez ise gerçekten bu alanda farklı perspektifler […]
İsteme ve Tasavvur Olarak Dünya
Schopenhauer’ı ilk kez okuyan biri, onun yazılarında hakikatin peşine düşmüş heyecanlı gencin sesini rahatlıkla duyabilir. Ne var ki, onun sonraki dönemlerinde yeni baskılar üzerine yaptığı düzeltmelerde ve kaleme aldığı önsözlerde öfkenin parıltısıyla gizlenmiş solgun ve yorgun bir hayal kırıklığı göze çarpar. Bir yazarın başına gelebilecek en trajik olay, kamusal alana emanet ettiği eserinin hiçbir mâkes […]
Dünya’nın İkizi Var mı?
Gökbilimciler on yıllardır evreni, bize yakın konumdaki galaksileri ve galaksimizi inceleyerek bizimkine benzer gezegenler arıyor. 1995 yılında iki astrofizikçinin bulduğu gezegenle başlayan arayış, günümüze kadar devam etmektedir. Ancak hiçbir güneş sistemi, karasal ekosistemin ortaya çıkmasını mümkün kılan hassas çevresel ve fiziksel şartlara sahip görünmüyor. Peki Dünya gezegeni benzersiz ve tekil olabilir mi? Harika bir soru! […]