İnsan olmak bakımından insan, özsel varoluşu itibarıyla herhangi sistematik bir felsefî–bilimsel eğitim prosedüründen geçmeden de –yani pre–teorik bir vasatta– kendisine gerçeklik, varlık, mutlak ve doğruluk gibi meselelerle alakalı sorular sormaya kabil bir var–olan gibi gözüküyor. Gerçekliğin neliği, mahiyeti ve bilinebilirliği gibi bir soru kümesi bu bağlamda temel varlık soruları arasında yer almaktadır. Muhtelif “gerçekliklerle” karşılaşmada meselenin çeşitli varoluşsal cihetleri bize tezahür etme imkânı bulur.
En kaba haliyle biyolojik cihetten belirli bir canlı türüne ait olan insan bile nokta–i nazara alındığında hayatta kalması için bir şekilde sahip olduğu duyusal ve aklî idrâk yetilerinin sınırlılıklarının farkında olarak çevresindeki gerçekliği keşfedip kendisi için neyin faydalı ve neyin zararlı olduğunu bilmesi elzem gözükmektedir. Bu itibarla çevresindeki çeşitli olguların ve nesnelerin –mineraller, bitkiler, sebze–meyveler, canlı türleri, doğa olaylarının vs.– kendilerine has özelliklerini, etkilerini ve imkân alanlarını olduğu hal üzere bilmeye koyulabilir. Haliyle meşhur fakih Ebu Hanife’nin ifadesiyle kişi –henüz bu seviyede dar bir alanla ilgili de olsa– gerçeklikle irtibatlı olarak lehinde ve aleyhinde olanı bilmeye ve kavramaya çalışır. Bilim felsefecisi Karl Popper’ın yanlışlamacılığı perspektifiyle bakıldığında tüm bir insanlığın bilgi–bilim mirasının bugüne değin kümülatif birikimi bu tarz bir “deneme ve yanılma” (trial and error) serüveni muvacehesinde gerçekliğe (hakikate) yakınsamaktadır (verisimilitude).
Bu aşamada soyutlayarak nazar ettiğimizde gerçeklik meselesinin varoluşsal cihetine kısmi bir derinlik kazandırma imkânını elde edebiliriz. Şöyle ki; karşılaştığımız muhtelif nesneler, özellikler ve olguların bazılarının keyfi biçimde kullanıp manipüle edilemez mahiyette olduğunu ve bu itibarla hem zihnen hem de fiziksel olarak bize direndiğini tecrübe ediyoruz.