David Hume’un İnsanın Doğası ve İnsan Zihni Kitapları Üzerine
Batı düşüncesi bağlamında Kilise içinde başlayan rasyonalizm, bunun tezahürü olarak yeni insan fikri ile ilgili oluşturduğu zemin, bu zemin üzerine inşa edilen insan telakkileri ve ardından başlayan insan merkezli hareketler, Aydınlanma sürecini ve bugünü anlamada önemlidir. Eşya ve hadiseleri aşkın bir iradenin değil de ondan bağımsız bir biçimde insanın aklı ve imkânlarının belirlemesi olarak tanımlayabileceğimiz […]
İnsan, Öleceğini Biliyorken Nasıl Yaşar?
İnsan düşünmeyi öğrendiğinde ne hakkında düşünebildiğinin önemi yoktur; zira o daima kendi ölümünü düşünür.Tüm filozoflar da böyleydi.Zaten eğer ölüm varsa başka hangi gerçeklik varolabilir ki? —Maxim Gorki Diğer canlılardan farklı olarak günün birinde öleceğini bilen yegâne canlı olan insan, nasıl olur da her an ölebileceğini biliyorken yaşamaya devam edebilir? Hayatta (ve tabii ölümde) hâlihazırda […]
“Kalem Alıp Kaşın Gözün Yazmalı”
Oğuz Haşlakoğlu, “tarih öncesi o en erken koşullar”da diğer canlılardan hiçbir biçimde farklı olmadığını ve besin zincirinin bir parçası olarak hayatta kalma mücadesi içinde bulunduğunu söylediği homo sapiens’i mağaraya yerleştirir. Bu mağaraların en önemli özelliği homo sapiens’in çizdiği ve “gerek teknik ve gerekse estetik açıdan hayranlık uyandıran” resimlerin yer aldığı mekânlar olmasıdır. Ayrıca bu mekânlar, […]
Sema(vatı)sını Yitirmiş İnsanın Arzî Olandan Koparak Arızî/Eğreti Hâline Gelişi
Zerdüşt’ten beri hangi muammayı çözebildik? Hâlâ çöller kadar susuzuz hakikate, yalana, hayat ve ölüme. İnsanlık, daima daha kötü oyuncaklar peşinde koşan bir çocuk. —Cemil Meriç, Bu Ülke İnsanın arayış çabası, kafasını olduğu yerden dışarı doğru uzatıp başka yere uzatması veya gözünü başka yerlere doğru kaydırması insanın fıtrî bir melekesidir. Bu arayış çabasını; Hz. Âdem […]
Her İnsanın Biricik Bir Mahalli Var mı?
İnsan doğal bir varlıktır. Yerküre–nâm gezegende hemcinsleriyle birlikte yaşar. Etten, kemikten, kandan, tırnaktan yapılmıştır. Lâkin kendisine doğal varlıklar olarak benzeyen bitkilerden, hayvanlardan farklıdır. Onda bir başkalık, bir fazlalık vardır. Sanki doğal olanla sınırlı değil gibidir. Düşünür. Düşündüklerini hayata geçirir. Doğal olanın içerisinde doğal olanı aşar görünen dünyalar kurar. Özgür bir neden olarak tarihsel bir mekânda […]
Açık Oturum: İnsan
Çiçek: Teklif açık oturumlarının altıncısına başlıyoruz arkadaşlar. Mükellefiyet, Gerçeklik, Özgürlük, Gayb, Adalet derken İnsan sayımızla bir yılımızı da doldurmuş oluyoruz. Bu sayıya kadar konuştuklarımız, aslında bu sayının zemini idi. Bundan sonra konuşacaklarımız da yine bu sayının uzantısı ve açılımı olacak. Öyleyse en önemli sayılarımızdan birindeyiz diyelim ve başlayalım. Haydi bismillah… Fazlıoğlu: İzin verirseniz şöyle başlayalım: […]
Leviathan’dan Seçmeler
Tanrı’nın dünyayı onunla yaratmış olduğu ve yönettiği sanat olan doğa, başka pek çok şeyde olduğu gibi bunda da yapay bir canlı yaratacak şekilde, insanın sanatı ile taklit edilir. Çünkü hayat, organların, başlangıcı içerdeki bir temel parçada bulunan, hareketinden başka bir şey değildir; bütün otomatların (yaylar ve çarklar yardımıyla kendi kendine hareket eden makinaların, mesela bir […]
Tekvin ve Teklif Arasında Siyaset
1. Siyaset, başkaları ile birlikte yaşamak zorunda olan insanların fert ve tür olarak kemalini aramasının makul yolu ve düzenini ifade eder. Bu düzen mahiyeti itibariyle tümel/küllî ise de insanların ve toplumların temessül kabiliyetleri tarafından belirlenen bir çerçevede gerçekleşir. Esas itibariyle yeryüzünde ortaya çıkan her düzen, bir cihetten ve belirli bir oranda aslî olanın belli […]
Sivil Dine Karşı İslamî Bir Teo-politiğin İmkânı Taha Abdurrahman’ın Dinin Ruhu Kitabının Düşündürdükleri
Eserlerinde bütüncül ve çok yönlü bir İslamî metodoloji inşa eden Taha Abdurrahman, teo-politik yazıları ile “fizikî ve metafizik bütünlük içerisinde müzakereci bir siyasal iletişim modeli ve İslamî bir medya teorisi” önermektedir. Taha Abdurrahman’a göre, beşerî iletişim, metafizik boyutu esas alan bir yapı olarak, bir yönüyle beşerî ve kolektif, diğer yönüyle, ilâhî ve vicdanîdir. Taha Abdurrahman, […]
Kutadgu Bilig’ten Beyliğe Yaraşan Bir Beyin Nasıl Olması Gerektiğini Söyler
Hakan dedi: Söylemek istediğim Şudur, işte şimdi soruyorum Yarattı insanoğlunu bir olan Allah Büyük var, küçük var, iyi ve kötü Yoksul, zengin, bilgili ya da bilgisiz Tam söyle, küstahı var akıllı, akılsız Bey nasıl olmalı ki bunları yönetsin Adı dünyaya yayılsın, işini işlesin Düzenlensin ili ve zenginleşsin halkı Ardından kalsın iyi adı Hazinesi gümüş ve […]